Thế nào là độ sạch của dầu nhớt 

Việc sử dụng dầu công nghiệp ngày nay đã là nhu cầu thiết yếu của các loại máy móc trong công nghiệp, dầu nhớt như là máy trong các động cơ và các thiết bị công nghiệp. Như chúng ta đã biết, để đảm bảo cho hệ thống hoạt động hiệu quả thì việc lọc và bơm dầu là yếu tố vô cùng quan trọng; qua đó độ sạch của dầu nhớt ảnh hưởng rất lớn đến khả năng lọc trong hệ thống. Vậy có khi nào chúng ta đặt câu hỏi độ sạch của dầu nhớt là gì? Và tác động của nó đến chất lượng của dầu nhớt như thế nào? 

Độ sạch của dầu nhớt được xác định bằng số lượng các hạt cặn có trong 100ml dầu; các loại hạt cặn được phân loại theo kích thước khác nhau theo tiêu chuẩn đo, hiện tại các cặn được phân chia theo kích thước như sau: 5 – 15 micron; 15 – 25 micron; 25 – 50 micron; 50 – 100 micron; trên 100 micron.

Về độ sạch của dầu được quy định bởi các hệ thống đo và đang được áp dụng là NAS code và tiêu chuẩn ISO 4406. 

Hệ thống NAS được phát triển vào năm 1964 để xác định độ ô nhiễm và nhiễm bẩn cho các thiết bị của máy bay, ngày nay hệ thống vẫn được áp dụng cho các hệ thống thủy lực và nhiều hệ thống khác trong công nghiệp; ngoài ra còn được hệ thống hóa và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế ISO 4406.

Việc kiểm tra độ sạch của dầu nhớt được quan tâm nhiều hơn khi yêu cầu tuổi thọ của các phin lọc được đặt ra, sau đây chúng tôi giới thiệu bảng tiêu chuẩn ISO về độ  sạch của dầu mời các bạn tham khảo: 

GIỚI HẠN SỐ LƯỢNG HẠT CẶN RẮN TRONG 100ML DẦU ( Micromet )

Tầm quan trọng của độ sạch dầu thuỷ lực đối với thiết bị :

• Khi dầu thuỷ lực có độ sạch NAS tốt hơn (Lý tưởng là NAS 7-6-5), là dầu đã được tinh lọc sạch hơn, loại bỏ được các hạt cứng có kích thước lớn, lơ lửng không tan trong dầu.

• Khi số lượng các hạt cứng không tan có kích thước lớn được loại bỏ, dầu đi qua bộ lọc tinh sẽ dễ dàng, không gây tắc lọc (khi tắc lọc lượng dầu qua bơm không đủ, ma sát của bơm tăng cao, sinh nhiệt cao gây nóng bơm và cháy dầu.

• Đặc biệt các thiết bị thuỷ lực áp lực cao của Châu Âu, Nhật… bộ lọc tinh thường yêu cầu dầu phải đạt từ NAS 7-NAS 6 hoặc tốt hơn. 
  
• Khi dầu không sạch, có nhiều hạt cứng không tan … sẽ gây mài mòn đáng kể cho bơm (đặc biệt bơm piston, có độ kín khít rất cao) và các van cảm biến do ma sát của các hạt cứng ở tốc độ dòng chảy cao/áp lực cao gây ra.
• Hiện nay các loại dầu thủy lực thông thường của hãng Shell, Total, Castrol, Caltex…thì độ sạch là  20/18/15 (NAS 9).
  
• Trong trường hợp thiết bị có yêu cầu về độ sạch của dầu cao hơn so với tiêu chuẩn của nhà sản xuất  thì có thể lọc lại tại hiện trường để đạt độ sạch yêu cầu trước khi cho dầu vào máy.

Dầu tuabin (turbine oil) là một phần rất quan trọng trong hệ thống bôi trơn và điều khiển của tuabin trong nhà máy nhiệt điện. Khi dầu bị bẩn hoặc nhiễm cặn rắn, nó có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và tuổi thọ của thiết bị. Dưới đây là một số tác hại chính:

• Giảm khả năng bôi trơn

Cặn rắn và bụi bẩn làm tăng độ nhớt hoặc gây biến chất dầu.

Gây mài mòn trục, bạc, ổ lăn, dẫn đến giảm tuổi thọ thiết bị.

Làm tăng ma sát, sinh nhiệt nhiều hơn → dễ gây quá nhiệt và cháy dầu.

• Tắc nghẽn bộ lọc và hệ thống tuần hoàn

Cặn rắn dễ gây tắc lọc dầu, làm giảm áp suất bôi trơn.

Hệ thống điều khiển thủy lực có thể hoạt động không ổn định hoặc bị kẹt.

• Ăn mòn và hư hỏng thiết bị

Một số cặn có tính axit hoặc phản ứng hóa học với bề mặt kim loại.

Dẫn đến ăn mòn chi tiết chính xác trong hệ thống điều khiển tuabin

• Giảm hiệu suất truyền nhiệt

Dầu bẩn làm giảm khả năng truyền nhiệt trong hệ thống làm mát.

Dễ gây nóng máy, ảnh hưởng đến sự ổn định vận hành tuabin.

•  Gây sự cố nghiêm trọng và dừng máy

Trong nhiều trường hợp, dầu bẩn là nguyên nhân gián tiếp gây dừng máy khẩn cấp.

Sự cố dầu có thể dẫn đến cháy nổ nếu bị quá nhiệt hoặc có tia lửa điện.

• Tăng chi phí vận hành và bảo trì

Phải thay dầu sớm, thay lọc thường xuyên.

Tăng thời gian ngừng máy để bảo trì → ảnh hưởng đến sản lượng điện.

Giải pháp đề xuất

( Còn tiếp…. )